Diktatörler Sürgünde Nasıl Yaşadı ?

Sürgün, onlarca yıldır ülkelerini demir yumrukla yöneten ve halklarını istismar eden otokrat liderler için bir sığınak oldu ve sonunda ülkelerinden kaçmak zorunda kaldılar.

Devrik Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Pazar günü erken saatlerde Suriye'den kaçıp Devlet Başkanı Vladimir Putin'in sığınma hakkı verdiği Rusya'ya sığınarak devrik liderler listesine katıldı.

Batılı raporlar Beşar Esad'ın ailesinin son yıllarda Moskova'da değeri 30 milyon sterlinden fazla olan en az 20 daire satın aldığını ve bunun da Rusya'nın güvenli bir sığınak olduğunu gösterdiğini belirtiyor.

İşte seleflerinin bir listesi.

Eski Tunus Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin Bin Ali

Esad'dan önce Tunus'un güçlü eski başkanı Bin Ali, Arap Baharı protestolarının başlamasından bir ay sonra, Ocak 2011'de ailesiyle birlikte Suudi Arabistan'a kaçtı.

Ekonomik suçlar nedeniyle gıyabında 35 yıl hapse mahkum edildi. 2016 yılında yaptığı bir açıklamada rejiminin “hatalar, aşırılıklar ve ihlaller” işlediğini kabul etti.

Tunus onun villasını ve diğer yüzlerce mülkünü, işyerini, arabasını, motosikletini ve yatını sattı. Ancak on yıllar boyunca offshore banka hesaplarına aktarılan milyarları sakladığına inanılıyor. Bin Ali Eylül 2019'da Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde öldü.

Sri Lanka'dan Gotabaya Rajapaksa

Gotabaya Rajapaksa, Kasım 2019'dan Temmuz 2022'deki istifasına kadar Sri Lanka'nın yedinci cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Güçlü Rajapaksa ailesinin bir üyesi olan Rajapaksa, siyasi istikrarsızlığın yaşandığı bir dönemde seçilmiştir.

Başkanlığı sırasında Sri Lanka enflasyon, temel mallarda kıtlık ve kamu borcu gibi ciddi ekonomik zorluklarla karşı karşıya kaldı. Tartışmalı ekonomi politikaları da dahil olmak üzere hükümetinin krizi ele alış biçimi yaygın protestolara yol açtı.

Temmuz 2022'de, kitlesel gösterilerin ardından Rajapaksa ülkeden kaçarak önce Maldivler'e, ardından da Singapur'a gitti. Kısa bir süre sonra da istifa etti.

Cezayir Devlet Başkanı Buteflika

Abdülaziz Buteflika Cezayir'i 1999'dan 2019'daki istifasına kadar yönetti. Uzun görev süresi boyunca Cezayir, bir iç savaş döneminin ardından göreceli bir ekonomik iyileşme kaydetti. Bununla birlikte, yolsuzluk, demokratik reformların gerilemesi ve iktidarı birkaç dönem üst üste kontrol etmesiyle ilgili konular nedeniyle geniş çapta eleştirildi. 2014 yılında, kötüleşen sağlığına rağmen dördüncü bir dönem için yeniden seçilmesi, ülkeyi yönetme kabiliyeti konusunda soru işaretleri yarattı.

2019'da Buteflika beşinci dönem için aday olmaya karar verdi ve Şubat ayında rejim değişikliği talep eden bir halk protestosu dalgasına yol açtı.

“Hirak 2019” olarak adlandırılan bu protestoların baskısı altında Buteflika Nisan 2019'da istifa etmek zorunda kaldı. Eylül 2021'de 84 yaşında ölmüştür.

İdi Amin “Uganda'nın Ömür Boyu Başkanı”

Uganda'nın otokratik başkanı İdi Amin, 1979'da devrilmesinin ardından Orta Doğu'ya sığındı. Önce Libya'ya kaçtı (dört karısı, 30 metresi ve yaklaşık 20 çocuğuyla birlikte) ve burada Muammer Kaddafi tarafından karşılandı.

Amin daha sonra Suudi Arabistan'a yerleşti ve 2003'teki ölümüne kadar burada mütevazı, orta sınıf bir hayat yaşadı.

İran Şahı

Şah Muhammed Rıza Pehlevi, 1941'den 1979'da devrilene kadar hüküm süren İran'ın son kralıydı. Saltanatına ekonomik kalkınma ve sosyal reformlar da dahil olmak üzere modernleşme çabaları damgasını vurdu, ancak aynı zamanda otoriterlik de arttı.

Yönetimi siyasi baskı, yolsuzluk ve Batı etkisi nedeniyle artan bir muhalefetle karşılaştı.

1979'da İran Devrimi'nin ortasında İran'dan kaçtı ve sürgünde yaşadı. 1980'de Mısır'da kanserden öldü.

Çadlı Hissène Habré

Eski Çad diktatörü Hissène Habré, Senegal'de on yıllar boyunca lüks bir yaşamın tadını çıkardı.

Habré, 1982 yılında bir darbeyle iktidara geldikten sonra işkence ve siyasi cinayet uygulayan bir yönetime liderlik etti. Rejimi 40.000 kişinin öldüğü bir hapishane ağını yönetti ve tecavüz ve kadınları köleleştirmekle suçlandı.

Bazen 'Afrika'nın Pinochet'si' olarak adlandırılan Habré 1990'da devrildi ve Çad'a 11 milyon dolar bıraktığı söyleniyor, ancak lüks sürgünü kurtarıcı bir lütuf değildi. Önemli bir davanın ardından 2016 yılında insanlığa karşı suç işlemekten suçlu bulunarak ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı ve 2021 yılında COVID-19'a yakalandıktan sonra öldü.

Haiti'li Jean-Claude Duvalier

Haiti diktatörü Jean-Claude Duvalier, yaygın yağma, işkence ve cinayetlerle geçen 15 yıllık iktidarının ardından 1986'da kaçtığında, Louis Vuitton bavulları ve İsviçre bankalarındaki milyonlarca dolarla Fransa'ya gitti. Ancak birçok ülkenin kendisini kabul etmemesi üzerine Paris'in dışında bir malikaneye ve Fransız Rivierası'nda lüks arabalarla dolaştığı bilinen bir villaya yerleşti.

Duvalier ve eşi 1990'ların başında boşandıktan sonra sürgünü başka bir hal aldı. Associated Press 1994 yılında “lüks arabaları ve hızlı yaşamının yerini küçük bir sedan ve yalnızlığa bıraktığını” bildirdi. Sonunda sadık destekçileri tarafından finanse edilen iki yatak odalı bir daireye yerleşti.

Ölümünden üç yıl önce, 2011 yılında Haiti'ye dönen Duvalier, zimmetine para geçirme ve diğer suçlardan tutuklandı ancak Port-au-Prince'teki lüks bir otelde yaşamaya devam etti.

Güney Kore'den Syngman Rhee

Güney Kore'nin ilk devlet başkanı Syngman Rhee, ABD hükümetinin desteğiyle iktidara geldi, ancak yönetimi demokrasinin parlak bir örneği değildi. Rhee, 1948'den 1960'a kadar başkan olarak Ulusal Meclis'te kendisine muhalif olan üyeleri tasfiye etti ve kanlı baskılara imza attı.

1960'taki protestolar iktidarının sona ermesine yol açtığında Rhee Hawaii'ye sığındı. Pasifik Okyanusu'na bakan küçük bir kulübede yaşadı.

Kore Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın eski bir yöneticisi Kore medyasına Ri'ye yaptığı ziyareti anlatırken kendisinin ve eşinin gelir yetersizliği nedeniyle zor günler geçirdiğini söyledi. Ri Kore'ye dönmeyi çok istemiş ancak 1965 yılında sürgünde ölmüştür.

Filipinler'den Ferdinand Marcos

ABD, Ferdinand Marcos'u Filipinler'i terk etmeye ve 1986'da seçim hilelerini protesto eden göstericilere karşı acımasız bir baskıyı önlemeye ikna ederek demokratik yönetime barışçıl bir geçiş sağladı.

Marcos'un ödülü, eşi Imelda'nın şatafatlı partilerinin yerel halkın gözlerini kamaştırdığı Hawaii'de lüks bir yaşam oldu. Mal varlığına ilişkin mahkeme belgelerine göre Marcos'un zırhlı bir Mercedes-Benz 500 SEL limuzini vardı.

Marcos sağlık sorunlarından muzdaripti ve 1989 yılında sürgünde öldü. Oğlu Ferdinand Marcos Jr, 2022 yılında Filipinler Devlet Başkanı seçildi.

Bangladeşli Şeyh Hasina

Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina, bu yaz yüzlerce kişinin ölümüyle sonuçlanan şiddetli hükümet karşıtı protestoların ardından Hindistan'a kaçtı. Protestolar devlet işlerinde kota sistemini reddeden öğrencilerle başlamış, ancak Hasina'nın otoriter rejiminin yaygın bir reddine dönüşmüştü.

Hasina'nın Hindistan'da kısa bir süre kalması bekleniyordu ancak şimdi aylardır ülkede bulunuyor. India Today'in haberine göre Kasım ayı itibariyle Delhi'nin yüksek güvenlikli bir bölgesinde güvenli ev olarak hizmet veren bir bungalovda yaşadığı bildirildi.

Tercüme edilmiştir.